Każdy człowiek jest wyjątkowy – dotyczy to nie tylko osób neurotypowych, ale również tych z zaburzeniami związanymi z autyzmem. W ogólnej świadomości funkcjonuje jednak twierdzenie, że osoby ze spektrum autyzmu są wybitnie utalentowane. Jest to jednak mit – rzeczywiście w tej grupie zdarzają się jednostki o wysoko rozwiniętych zdolnościach w określonych dziedzinach, jednak nie jest to cecha występująca u wszystkich osób autystycznych.
Talent to pojęcie abstrakcyjne, dlatego ciężko jest podać jego ściśle określoną definicję. Mówiąc ogólnie, jest to umiejętność, która u danej osoby jest ponadprzeciętnie rozwinięta. Z punktu widzenia fizjologii człowieka, talentem można określić te zadania, przy których połączenia komórek nerwowych w mózgu najsprawniej funkcjonują. Co za tym idzie, wykonywanie tych czynności staje się dla nas łatwe i zwykle sprawia nam przyjemność.
Jest to kwestia, nad którą psychologowie nadal się spierają. Uznając za talent umiejętności, które opanowaliśmy na ponadprzeciętnym poziomie, można dyskutować, czy doszliśmy do tego własną pracą i ćwiczeniami, czy zadecydowały wrodzone predyspozycje. Prawdopodobnie prawda leży pośrodku – wielu umiejętności można się nauczyć, ale nie można również całkowicie pominąć genetyki. Wziąć pod uwagę należy również kwestie rozwojowe, ponieważ czasami ciężko jest stwierdzić, czy urodziliśmy się z daną cechą, czy może nabyliśmy ją w dzieciństwie, dorastając w określonym środowisku.
Biorąc pod uwagę fizjologiczną definicję talentu, można założyć, że posiada go każdy człowiek. Jednak nie zawsze łatwo jest odkryć, do czego mamy wyjątkowe predyspozycje. U niektórych osób zdolności ujawniają się już w dzieciństwie, u innych wymagają wielu prób i poszukiwań. Co więcej, talent to pojęcie znacznie szersze niż nam się wydaje. Nie musi on przejawiać się tylko w dziedzinach takich jak sport, muzyka czy malarstwo, ale może dotyczyć cech charakteru, na przykład zdolności organizacyjnych lub zapamiętywania.
Autyzm nie jest jasno zdefiniowaną jednostką chorobową, dlatego często można spotkać się z określeniem „spektrum autyzmu”. Każdy człowiek jest inny, ma innych charakter i sposób zachowania. Nie inaczej jest z osobami autystycznymi – u każdej z nich zaburzenie będzie wyglądać w inny sposób. Nawet jeśli występują te same objawy, mogą one mieć różne natężenie. Ta sama zależność dotyczy występowania ukrytych talentów — nie powinno się generalizować i przypisywać ich wszystkim osobom w spektrum autyzmu.
Przejawiają one trudności w obszarach związanych z nawiązywaniem relacji i komunikowaniem się oraz charakteryzują się stereotypowymi wzorcami zachowania, aktywności i zainteresowań. Często mają problemy z:
Z drugiej strony, osoby w spektrum autyzmu mogą mieć wiele cech sprzyjających nabywaniu i rozwijaniu różnych umiejętności:
Lekarz psychiatra, którego nazwiskiem nazwano zespół zaburzeń ze spektrum autyzmu znane obecnie jako zespół Aspergera, porównał swoich pacjentów do profesorów. Spowodowane było to tym, iż wielu z nich fascynowało się określonym tematem tak mocno, że stawali się w tej dziedzinie ekspertami. Bardzo dobra pamięć pozwalała im na przyswojenie ogromnej ilości szczegółowych informacji. Co więcej, u dzieci w spektrum autyzmu często mowa rozwija się w taki sposób, że szybko nabywają one zasłyszane, dorosłe słownictwo, sprawiając wrażenie bardzo rozwiniętych jak na swój wiek.
Osoby ze spektrum autyzmu już od najmłodszych lat skupiają swoje zainteresowanie na wąskiej dziedzinie. Nawet podczas zabawy u dzieci poniżej 3. roku życia zauważyć można, że wybierają one jedną ulubioną zabawkę, która potrafi zajmować ich uwagę przez wiele godzin. Niechęć do zmian sprawia, że w czasie gdy dzieci neurotypowe często zmieniają swoje zainteresowania, dzieci autystyczne przez długi czas doskonalą i rozwijają swoje umiejętności w jednej dziedzinie, co sprzyja rozwijaniu talentu.
Niewątpliwie swój udział w utrwaleniu tego mitu miała popkultura. W filmie „Rain Man” czy serialu „The Good Doctor” głównymi bohaterami są osoby w spektrum autyzmu, które są wybitnie uzdolnione.