Kardiowerter-defibrylator (ICD) to niewielkie urządzenie, monitoruje rytm serca. Wysyła impulsy elektryczne pobudzające serce w razie, gdy bije zbyt wolno, tak samo jak rozrusznik serca. Dzięki wszczepieniu kardiowertera-defibrylatora można także unormować aktywność elektryczną serca w zakresie wyeliminowania zaburzeń powstawania impulsów elektrycznych. Ponadto, kardiowerter-defibrylator może wywołać elektrowstrząs (defibrylacja lub kardiowersja), aby przywrócić prawidłowy rytm serca, gdy serce bije zbyt szybko i chaotycznie (migotanie komór, szybki częstoskurcz komorowy). W przypadku wolniejszego częstoskurczu komorowego potrafi wysłać serię impulsów przerywających tą arytmię bez elektrowstrząsu. Bateria urządzenia wystarcza na 4-5 lat.
Implantacji kardiowertera-defibrylatora powinien podjąć się doświadczony i wykwalifikowany specjalista, kardiolog. Dzięki temu urządzenie będzie w stanie skutecznie przywrócić prawidłowy rytm serca. Leczenie zaburzeń rytmu oraz kontrolę urządzeń wszczepialnych oferuje centrum medyczne Ceglana Cardio.
Europejskie standardy określają standardy do wszczepienia ICD na podstawie:
Wszczepienie kardiowertera-defibrylatora wymaga posiadania wielu wiadomości, doświadczenia i praktyki z zakresu wiedzy specjalistycznej w obszarze kardiologii, elektroterapii. O implantacji kardiowertera-defibrylatora i zastosowaniu tej metody leczenia zawsze decyduje lekarz.
Zabieg wszczepienia kardiowertera-defibrylatora przeprowadzany jest zazwyczaj w warunkach sali operacyjnej lub specjalnej pracowni hemodynamicznej w znieczuleniu miejscowym. Odpowiednie elektrody wprowadza się do jam serca przez żyłę podobojczykową lub przez żyłę szyjną w sytuacji, gdy pierwszy wariant jest niemożliwy do wykonania. Cały proces przeprowadzany jest pod ścisłą kontrolą radiologiczną.
Następnie wykonywane jest wszczepienie właściwego kardiowertera-defibrylatora za pomocą nacięcia w okolicy podobojczykowej lewej, umieszczenia urządzenia w odpowiednim miejscu i zaszycia rany. Bardzo rzadko stwierdzane podczas zabiegu anomalie anatomiczne zmuszają do wykonania zabiegu po przeciwnej stronie klatki piersiowej. Mocowanie elektrod wykonywane jest za pomocą szwów nierozpuszczalnych i specjalnych osłonek.
Po przeprowadzeniu wszczepieniu kardiowertera-defibrylatora, chory musi pozostać w pozycji leżącej od kilku do kilkunastu godzin. Następnego dnia po zabiegu każdemu pacjentowi wykonywane jest badanie fizykalne, a także kontrolne EKG. Niekiedy dodatkowo przeprowadza się też badanie echokardiograficzne. Działania te mają potwierdzić właściwą pracę kardiowertera-defibrylatora oraz skontrolować pracę każdej komory serca, przedsionków i okolicznych struktur. Pacjent ze wszczepionym kardiowerterem-defibrylatorem musi pojawiać się na wizytach kontrolnych co 3-6 miesięcy. Zależy to od rodzaju urządzenia i indywidualnego przypadku chorobowego. Specjalista podczas takich wizyt sprawdza, czy urządzenie działa prawidłowo i wydaje zalecenia mające na celu polepszenie komfortu i dalszego funkcjonowania z wszczepionym sprzętem. Monitorowana jest praca serca, liczba uderzeń na minutę i inne parametry.
Przeciwwskazaniem do wszczepienia kardiowertera-defibrylatora mogą być zakażenia o charakterze miejscowym lub uogólnionym. Urządzenie nie zostanie też wszczepione w sytuacji, kiedy nieprawidłowości pracy serca mają charakter odwracalny i możliwy do leczenia z zastosowaniem mniej inwazyjnych metod.
Wszczepienie kardiowertera-defibrylatora jest działaniem inwazyjnym. Istnieje więc ryzyko pojawienia się po nim powikłań, choć zdarzają się one niezwykle rzadko. Niekiedy jednak dochodzi do przebicia mięśnia sercowego, odmy opłucnowej czy krwotoku. Może pojawić się również zator powietrzny. Są to sytuacje, które pojawiają się zazwyczaj w krótkim czasie od wykonania zabiegu.
Można wyróżnić również późne powikłania pooperacyjne, takie jak z wystąpienie zakażenia rany, krwiaka i infekcji loży czy rozejście się brzegów rany w miejscu, w którym wykonana została implantacja. Może dojść również do zakrzepowego zapalenia żył kończyny górnej lub owrzodzenia czy odleżyny w loży.
W takich przypadkach niezwłocznie należy udać się do specjalisty, aby ocenić bieżący stan serca. W przeciwnym wypadku może pojawić się ryzyko zapalenia wsierdzia, niewydolności serca, stanu zapalnego organizmu, a także zawału, co stanowi bezpośrednie zagrożenie życia.
U pacjentów, u których doszło do wszczepienia stymulatorów serca, zaleca się ograniczenie wzmożonego wysiłku fizycznego, zwłaszcza miesiąc po zabiegu. Pacjent powinien też ograniczyć ruchy ręką. Nie można też wykonać u pacjentów zabiegów z użyciem diatermii. Wykonanie badania takiego jak rezonans magnetyczny jest możliwe, jednak w obstawie lekarza kardiologa, który kontroluje urządzenia wszczepialne. Osoby z kardiowerterami-defibrylatorami nie mogą też nosić telefonu komórkowego po stronie, gdzie wszczepiono urządzenie. Takie urządzenia mogą wpływać na pracę serca oraz funkcjonowanie urządzenia w klatce piersiowej.
Pacjenci po wszczepieniu kardiowertera-defibrylatora powinni uważnie obserwować możliwe zjawiska w miejscu wszczepienia. Wszelkie dolegliwości bólowe lub zmiany skórne w okolicy loży urządzenia i inne niepokojące sytuacje zawsze należy skonsultować ze specjalistą. Należy też uważać na obecność magnesów i miejsc, gdzie obecne jest pole elektromagnetyczne.