Nadczynność tarczycy jest jedną z najczęściej rozpoznawanych chorób endokrynologicznych w obecnych czasach. Nieleczona może znacząco wpłynąć na nasze samopoczucie oraz funkcjonowanie całego organizmu. Dlatego też warto poznać charakterystyczne objawy nadczynności tarczycy, aby w odpowiednim momencie zgłosić się do lekarza oraz rozpocząć leczenie.
Nadczynność tarczycy nazywana jest również hipertyreozą. Jak nazwa może sugerować, choroba związana jest z sytuacją, gdy tarczyca wydziela zbyt dużą ilość hormonów, czyli jest nadczynna. Nadmierne wydzielanie hormonów tarczycy takich jak:
nie jest potrzebne organizmowi. Z racji tego, że tarczyca reguluje sposób funkcjonowania wielu narządów, jej nadczynność może wywoływać problemy zdrowotne. To właśnie z tych względów nie należy bagatelizować typowych objawów nadczynności tarczycy, a zdecydować się na leczenie.
Nadmiar hormonów tarczycy powoduje pobudzenie jej pracy. Często więc pojawiają się guzki tarczycy, które też należy kontrolować i sprawdzać podczas wizyt u specjalisty, jakim jest endokrynolog. Warto też dodać, że nadczynność tarczycy u mężczyzn występuje rzadziej niż u kobiet.
Objawy, jakie występują w przypadku nadczynności tarczycy, są bardzo różnorodne. Z tego też powodu nie zawsze jednoznacznie mogą sugerować choroby tarczycy. Jednych z najczęściej występujących objawów to utrata masy ciała mimo zwiększonego apetytu. Co więcej, zauważalna staje się nadwrażliwość na ciepło oraz zwiększona potliwość. Dzieje się tak na skutek przyspieszonej przemiany materii, która z kolei wpływa na to, że organizm wydziela więcej ciepła, przez co poci się, aby je odprowadzić.
U osób starszych objawy nadczynności tarczycy, takie jak kołatanie serca mogą często być mylone z innymi chorobami. Dlatego w żadnym wypadku nie należy lekceważyć, gdy pojawią się zaburzenia rytmu serca, ponieważ brak leczenia w przypadku takich objawów może prowadzić do migotania przedsionków, a nawet niewydolności serca. Podczas zaburzeń rytmu serca konieczne jest jak najszybsze podjęcie leczenia.
Często chora tarczyca z nadczynnością powoduje pogorszenie samopoczucia pod względem drażliwości. Wzmożona pobudliwość nerwowa może powodować problemy z koncentracją i w wykonywaniu codziennych obowiązków.
Dolegliwości skórne również mogą świadczyć o nadczynności tarczycy. Najczęściej objawy mogące sugerować problemy z tarczycą to czerwone i mocno swędzące plamy, a także opuchlizna pojawiająca się nad kostkami. Dodatkowo można zauważyć gorszą kondycję skóry i paznokci, a także włosów.
Do innych objawów nadczynności tarczycy zalicza się też pojawienie się duszności po niewielkim wysiłku, zaburzenia wzwodu, zaburzenia miesiączkowania, drżenie rąk, osłabienie siły mięśniowej szczególnie w nogach, a także nadwrażliwość oczu na wiatr, słońce i ostre światło sztuczne. Nadczynność tarczycy może więc być bardzo dokuczliwa w codziennym funkcjonowaniu.
Zbadane hormony tarczycy powinny dać nam pierwszą ważną informację odnośnie jej kondycji. TSH to jeden z hormonów tarczycy wydzielany przez przysadkę mózgową. Jest też najczulszym wskaźnikiem w chorobach tarczycy. Stężenie TSH poniżej normy świadczy o nadczynności tarczycy, z kolei wartość powyżej będzie sugerować niedoczynność tarczycy. Oczywiście pomocne w rozpoznaniu nadczynności tarczycy są też badania hormonów t3 i t4. Ich podwyższone wartości mogą świadczyć, że choroba Gravesa-Basedowa jest w stanie aktywnym. W przypadku nadczynności i niedoczynności tarczycy badania z krwi są więc podstawowym sposobem diagnostyki.
Przyczyny, jakie wywołują nadczynność tarczycy, są różne. Mają podłoże genetyczne, a także mogą być wywoływane przez nieumiejętne postępowanie. Jednak najczęstszą przyczyną nadczynności tarczycy jest choroba Gravesa-Basedowa. Jest to choroba autoimmunologiczna, która przyczynia się do zwiększonej produkcji hormonów.
Inne choroby, które mogą powodować nadczynność tarczycy to podostre zapalenie tarczycy, poporodowe zapalanie i przewlekłe zapalenie tarczycy, czyli Hashimoto, a także nadczynność guzków tarczycy. Ta ostatnia powoduje, że na tarczycy rosną guzki, które zwiększają produkcję jej hormonów. Zazwyczaj to guzki o charakterze łagodnym nie wymagające chirurgicznych działań. Jednak może się i tak zdarzyć, że guzki tarczycy mogą zwiastować ciężką nadczynność tarczycy.
Dodatkowo nadmiernie spożywanie pokarmów bogatych w jod, a także suplementów powoduje nadmierne stymulowanie tarczycy. Trzeba też pamiętać, że okres ciąży jest bardzo wymagający dla organizmu kobiecego. Jako że w tym czasie dochodzi do zmian w funkcjonowaniu tarczycy i gospodarki jodem, szczególnie w pierwszym trymestrze wśród kobiet ciężarnych nadczynność tarczycy występuje dosyć często. Dlatego konieczna jest stała opieka lekarza ginekologa, który regularnie powinien zlecać badania kontrolujące poziom hormonów tarczycy.
Z nadczynnością tarczycy możemy mieć do czynienia w trzech różnych rodzajach, które odróżnia sposób przebiegu choroby, jej przyczyny oraz objawy. Subkliniczną nadczynność tarczycy nazywa się również utajoną. Takie określenie nie jest przypadkowe. Objawy jakie towarzyszą temu rodzajowi choroby są praktycznie niezauważalne. Z tego względu zdiagnozowanie zaburzeń pracy tarczycy jest trudniejsze niż w przypadku objawowej nadczynności tarczycy i trudne nawet dla doświadczonych lekarzy.
Wyróżnia się też poporodowe zapalenie tarczycy pojawiające się na skutek zmian hormonalnych, jakie zachodzą podczas okresu ciąży, a także nadczynność pierwotną, czyli bezpośrednio związana z nieprawidłowym funkcjonowaniem tarczycy oraz nadczynność wtórną, którą wywołuje wysokie stężenie TSH.
Leczenie nadczynności tarczycy wymaga ścisłej kontroli lekarskiej. Przede wszystkim trzeba regularnie wykonywać USG tarczycy, aby obserwować, czy nie następuje powiększenie tarczycy, a także guzków, jeśli zostały wykryte.
Podstawowym sposobem, aby zapewnić prawidłowe funkcjonowanie organizmu w przebiegu nadczynności tarczycy, jest odpowiednio dobrane leczenie farmakologiczne. Dawkę leków zleca endokrynolog na podstawie wyników hormonu tyreotropowego przysadki - TSH, oraz T3 i T4. Są to środki farmakologiczne hamujące syntezę i wydzielanie tyroksyny. Stosuje się też doustne leczenie jodem promieniotwórczym. W przypadku, gdy został zdiagnozowany rak tarczycy, wykonuje się zabiegi chirurgiczne mające na celu całkowicie usunąć chore komórki tarczycy.
W leczeniu nadczynności tarczycy stosuje się też odpowiednią dietę. Ważne jest dostarczenie organizmowi nie tylko jodu, ale też cynku, selenu, żelaza, a także witamin w odpowiednich ilościach.
Temat nadczynności tarczycy nie powinien być bagatelizowany. Może bowiem doprowadzić do poważnych skutków zdrowotnych, jakim są między innymi przełom tarczycowy, czyli gwałtowne nasilenie objawów, problemy z układem krążenia, udar mózgu, a nawet nieprawidłowości w układzie ruchu. Jednak podczas regularnego przyjmowania leków można skutecznie przywrócić prawidłowy poziom hormonów, a także zniwelować dokuczliwe objawy towarzyszące nadczynności tarczycy. Konieczna jest jednak systematyczność, a także stała opieka lekarza, aby leczenie było skuteczne.
W Ceglana Cardio leczeniem nadczynności tarczycy zajmują się endokrynolodzy: Gabriela Handzlik, Agnes Bocian-Jastrzębska i Marta Wilczek.