Temat schizofrenii od dawna budzi zainteresowanie zarówno specjalistów, jak i osób spoza środowiska medycznego, ze względu na jej tajemniczość oraz znaczny wpływ na codzienne życie i zachowanie chorego. W poniższym artykule przyjrzymy się jak wygląda przebieg choroby, oraz jakie wyzwania i trudności napotykają osoby żyjące z tą diagnozą.
Schizofrenia jest poważną chorobą psychiczną, która wpływa na sposób myślenia, odczuwania i zachowania jednostki. W przebiegu schizofrenii pacjenci często doświadczają halucynacji, czyli fałszywych zmysłowych doznań, takich jak słyszenie głosów, które nie istnieją, oraz urojeń, czyli przekonania o rzeczach, które nie mają podstaw w rzeczywistości.
Choroba psychiczna wpływa także na zdolność do logicznego myślenia i funkcjonowania w społeczeństwie, co sprawia, że życie staje się ogromnym wyzwaniem zarówno dla samej osoby chorej, jak i dla jej otoczenia.
Schizofrenia to przewlekła choroba, która wymaga kompleksowego podejścia do diagnozy i leczenia, a jej wpływu na codzienne życie nie można bagatelizować. W diagnozie i leczeniu niezbędny jest lekarz psychiatra.
W Polsce najczęściej diagnozuje się schizofrenię paranoidalną, jednak ze względu na różnorodność objawów zaburzenia psychiczne mogą mieć postać schizofrenii rezydualnej, katatonicznej, hebefrenicznej, prostej i zróżnicowanej. Spośród wymienionych najrzadszą formą jest schizofrenia katatoniczna charakteryzująca się całkowitym bezruchem.
Biorąc pod uwagę objawy wytwórcze choroby, można je podzielić na pozytywne i negatywne. Objawy pozytywne schizofrenii dają dodatkowe wrażenia pacjentowi. Należą do nich:
Z kolei objawy negatywne schizofrenii zubażają życie osoby dotkniętej chorobą i należą do nich:
Pierwsze niepokojące symptomy można zaobserwować już w wieku nastoletnim. U mężczyzn na ogół objawy choroby mogą pojawić się około 20 roku życia, natomiast wśród kobiet schizofrenia przybiera na sile około 30 roku życia. W przypadku chorych na schizofrenię do pierwszych niepokojących objawów zaliczyć można m.in.: zaburzenia koncentracji, zubożenie wypowiedzi, objawy dezorganizacji psychicznej, zaburzenia poznawcze czy trudności ze snem.
Nie udało się do końca zdiagnozować jednoznacznej przyczyny schizofrenii. Wśród wielu powodów powstania choroby wymienia się między innymi komplikacje przy porodzie prowadzące do niedotlenienia mózgu czy zażywanie substancji psychoaktywnych, przy których występują objawy pozytywne prowadzące do zaostrzeń choroby.
Ryzyko zachorowania również wzrasta jeżeli w najbliższej rodzinie występowały choroby psychiczne. Dlatego w diagnostyce schizofrenii tak ważne jest obserwowanie swojego zdrowia psychicznego i zgłaszanie się do lekarza psychiatry jeżeli zaobserwowaliśmy u siebie czy osób bliskich objawy chorobowe, które mogą wskazywać na to, że schizofrenia pojawiła się w naszym życiu.
Diagnostyka schizofrenii jest procesem złożonym, który wymaga przeprowadzenia dokładnej oceny pacjenta. Rozpoznanie choroby polega na wykluczeniu innych możliwych przyczyn zaburzeń psychicznych oraz potwierdzenia, że obecne symptomy są zgodne z kryteriami diagnostycznymi tej choroby.
W większości przypadków lekarz przeprowadza wywiad z pacjentem, w którym stara się zrozumieć charakter i nasilenie objawów wytwórczych w tym objawów pozytywnych, ich czas trwania oraz wpływ na codzienne funkcjonowanie.
Istotnym krokiem jest również wywiad z rodziną lub opiekunami, którzy na podstawie obserwacji pacjenta mogą dostarczyć istotnych informacji na temat zachowań i przeżyć oraz występowania chorób psychicznych w rodzinie. W przypadku kiedy objawy psychotyczne przybierają na sile i dochodzi do ciężkiego przebiegu schizofrenii paranoidalnej, może zachodzić konieczność obserwacji w szpitalu psychiatrycznym.
Znaczna część objawów psychotycznych schizofrenii jest spowodowana zaburzeniami funkcjonowania mózgu. Wprowadzenie do terapii leków modyfikujących i normalizujących przekazywanie sygnałów nerwowych zmniejsza objawy schizofrenii.
W farmakologicznym leczeniu schizofrenii u większości pacjentów chorujących z rozpoznaną schizofrenią stosuje się leki przeciwpsychotyczne, dzięki, którym ustępują objawy, takie jak urojenia odsłonięcia, omamy czy nadmierne pobudzenie.
Przebieg schizofrenii jest niezwykle złożony, dlatego nie ma jednej słusznej metody leczenia. U jednych pacjentów wystąpi epizod, który ustąpi po wdrożeniu leczenia i nigdy więcej się nie pojawi, natomiast u innych choroba przewlekła może tworzyć grupy objawów schizofrenii wraz z objawami negatywnymi, które mogą okresowo przybierać na sile.
Właśnie z tych powodów tak istotne jest, aby w czasie przebiegu choroby być pod stałą kontrolą lekarza psychiatry i podjąć szybkie działania w razie wystąpienia zaburzeń psychotycznych.